W obliczu rosnącej świadomości ekologicznej i zaostrzających się przepisów ochrony środowiska, temat palenia gałęzi na własnej posesji wciąż wywołuje wiele pytań i wątpliwości. Choć dla wielu właścicieli działek i ogrodów spalenie pozostałości po przyciętych drzewach i krzewach wydaje się najprostszym rozwiązaniem, rok 2024 przynosi regulacje i wytyczne, które zdecydowanie zmieniają podejście do tego zagadnienia.
W niniejszym artykule przyjrzymy się aktualnej sytuacji prawnej dotyczącej palenia gałęzi na terenie prywatnych posesji. Omówimy zarówno krajowe przepisy, jak i lokalne regulacje, które mają na celu ochronę naszego otoczenia przed nadmiernym zanieczyszczeniem.
Pod lupę weźmiemy również możliwe konsekwencje naruszenia tych przepisów, w tym kary i reperkusje prawne.
Czy palenie gałęzi jest legalne?
Zgodnie z ustawą o odpadach, samodzielne spalanie odpadów roślinnych, w tym gałęzi, jest generalnie zakazane. Zakaz ten wynika z potrzeby ochrony środowiska przed szkodliwymi emisjami. Naruszenie tych przepisów może skutkować mandatem karnym do 500 zł, a w przypadku skierowania sprawy do sądu – grzywną do 5000 zł.
Podstawą prawną są art. 31 ust. 7, art. 155 oraz art. 191 ustawy z 14 grudnia 2012 r. o odpadach, jak również ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach.
- art. 30, który zakazuje przetwarzania odpadów (w tym spalania) poza instalacjami i urządzeniami do tego przeznaczonymi, zwalniając jednocześnie z tego zakazu osoby fizyczne prowadzące kompostowanie na potrzeby własne, co w praktyce oznacza tyle, że nie wolno nam na działce spalać odpadów roślinnych ale możemy je samodzielnie kompostować,
Do niedawna to właśnie lokalne przepisy gmin decydowały o możliwości samodzielnego spalania liści i gałęzi na działkach, opierając się często na art. 31. Współcześnie jednak sytuacja ta uległa zmianie. Wszyscy mieszkańcy są zobowiązani do segregacji śmieci, a na gminy nałożono obowiązek selektywnego zbierania odpadów. To praktycznie eliminuje możliwość legalnego spalania liści i gałęzi na działkach przez indywidualne osoby. Obecnie, zgodnie z obowiązującymi przepisami, nie jest dozwolone spalanie tego rodzaju odpadów roślinnych we własnym zakresie.
Również art. 144 Kodeksu Cywilnego wprowadza ograniczenia dotyczące spalania liści i gałęzi na działkach. Ten przepis nakazuje unikać działań, które mogłyby przeszkadzać w normalnym korzystaniu z nieruchomości sąsiednich w sposób wykraczający poza typowe uwarunkowania społeczno-gospodarcze i lokalne. Zatem, spalanie odpadków roślinnych, które prowadzi do powstawania dymu uciążliwego dla właścicieli sąsiednich posesji, może być uznane za naruszenie tego przepisu. Takie działanie, zakłócające spokój i komfort osób mieszkających w pobliżu, jest niezgodne z prawem i może skutkować konsekwencjami prawnymi.
Palenie gałęzi na działce ROD
Na terenach ogródków działkowych obowiązuje dodatkowe ograniczenie dotyczące spalania liści i gałęzi, wynikające z regulaminu Rodzinnych Ogrodów Działkowych (ROD), ustanowionego przez Krajową Radę Polskiego Związku Działkowców. Kluczowe przepisy w tej kwestii zawarte są w § 68 regulaminu, zwanym [Zakazy porządkowe]. Punkt 5 tego paragrafu wyraźnie zakazuje spalania jakichkolwiek odpadów roślinnych na terenie ROD. Ten przepis regulaminu ma na celu ochronę środowiska oraz zapewnienie komfortu i bezpieczeństwa wszystkim użytkownikom działek, uniemożliwiając działania, które mogłyby prowadzić do nadmiernego zanieczyszczenia powietrza oraz były uciążliwe dla pozostałych działkowiczów.
Co robić z liśćmi i gałęziami, których nie wolno spalić?
Zamiast spalania, istnieje wiele ekologicznych i efektywnych metod na utylizację gałęzi, które są zarówno bezpieczne dla środowiska, jak i przyjazne dla sąsiadów. Oto kilka popularnych alternatyw:
- Kompostowanie:
- Kompostowanie jest doskonałym sposobem na przekształcenie gałęzi i innych odpadów ogrodowych w wartościowy kompost. Rozkładające się materiały roślinne wzbogacają ziemię w składniki odżywcze, poprawiając jakość gleby w ogrodzie.
- Do kompostowania nadają się nie tylko gałęzie, ale także liście, trawa i inne bioodpady.
- Rozdrabnianie:
- Użycie rozdrabniacza do gałęzi pozwala na przekształcenie większych gałęzi w mniejsze kawałki, które łatwiej skompostować lub wykorzystać jako mulcz.
- Rozdrobnione gałęzie mogą być użyte do ściółkowania, co pomaga w zatrzymywaniu wilgoci w glebie i ogranicza wzrost chwastów.
- Wykorzystanie w ogrodzie:
- Gałęzie można także wykorzystać do tworzenia naturalnych ogrodzeń, podpórek dla roślin, a nawet elementów dekoracyjnych w ogrodzie.
- Większe gałęzie mogą służyć jako dom dla owadów zapylających i innych pożytecznych zwierząt ogrodowych.
- Oddanie do punktów recyklingu:
- Gminy oferują usługi odbioru bioodpadów, w tym gałęzi, co jest wygodnym sposobem na ich utylizację.
- Gałęzie mogą być także oddane do lokalnych punktów recyklingu, gdzie są przetwarzane na kompost lub biomasa.
Korzystając z tych metod, nie tylko dbasz o środowisko, ale także unikasz potencjalnych konfliktów z sąsiadami i problemów prawnych związanych z paleniem bioodpadów.
Palenie gałęzi nie, ale ogniska już tak
Choć palenie gałęzi i liści na działce jest zabronione, rozpalanie ogniska rekreacyjnego na własnej posesji pozostaje w wielu przypadkach dozwolone.
Wyznaczając miejsce na ognisko, konieczne jest przestrzeganie regulacji określonych w rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 7 czerwca 2010 r. dotyczących ochrony przeciwpożarowej. Zgodnie z tymi przepisami, ognisko będzie nielegalne, jeśli:
- Jest rozpalane w odległości mniejszej niż 100 m od lasu,
- Znajduje się w miejscu, gdzie może dojść do zapalenia się materiałów łatwopalnych,
- Jest rozpalane w odległości mniejszej niż 4 m od granicy działki sąsiedniej,
- Znajduje się w odległości mniejszej niż 10 m od miejsc, gdzie przechowywane są palne płody rolne.
Ponadto, należy zadbać o to, by dym z ogniska nie ograniczał widoczności na drogach ani nie był uciążliwy dla sąsiadów. Art. 144 Kodeksu Cywilnego zobowiązuje do unikania działań zakłócających korzystanie z nieruchomości sąsiednich ponad normę wynikającą z warunków lokalnych. W przypadku skargi sąsiada na uciążliwy dym lub smród z ogniska, można zostać ukaranym mandatem. Dlatego przed rozpaleniem ogniska warto zapytać sąsiadów, czy nie mają nic przeciwko temu.
Podsumowanie
Podsumowując, kwestia palenia gałęzi i liści na własnej posesji jest regulowana przez szereg przepisów prawnych, które mają na celu ochronę środowiska oraz dobrych stosunków sąsiedzkich. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, spalanie bioodpadów roślinnych, w tym gałęzi i liści, jest generalnie zabronione. Jednakże, rozpalanie ogniska rekreacyjnego na własnej działce pozostaje możliwe, pod warunkiem przestrzegania lokalnych regulacji oraz zasad bezpieczeństwa pożarowego. Kluczowe jest tutaj także uwzględnienie komfortu sąsiadów i unikanie działań, które mogłyby być dla nich uciążliwe.
Warto rozważyć alternatywne metody utylizacji odpadów roślinnych, takie jak kompostowanie czy rozdrabnianie, które są przyjazne dla środowiska i nie powodują konfliktów. Pamiętajmy, że odpowiedzialne postępowanie z odpadami roślinnymi nie tylko chroni nasze otoczenie, ale również przyczynia się do budowania dobrych relacji z sąsiadami i utrzymania harmonii w naszej lokalnej społeczności.
